Điện toán đám mây đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp máy tính. Song song với sự phát triển không ngừng của mô hình này là các mối đe dọa bảo mật.

1. Lợi ích của điện toán đám mây

Dịch vụ điện toán đám mây giúp tiết kiệm thời gian và hỗ trợ quản lý nhờ những ưu điểm chính:

• Đảm bảo an ninh cộng tác: Dữ liệu cố định lưu tại một vị trí trên đám mây. Cho dù truy cập ở bất kì đâu, bởi bất kỳ ai, dữ liệu đều hiển thị chính xác và nhất quán. Điều này rất thuận tiện trong việc quản lý dữ liệu.

• Dễ dàng sử dụng: Cho phép truy cập dữ liệu quy trình và những hệ thống quan trọng của doanh nghiệp tức thời từ bất kỳ nơi nào trên toàn thế giới với kết nối Internet ổn định.

• Tối ưu chi phí: Điện toán đám mây là một mô hình đăng ký linh hoạt nên doanh nghiệp không phải trả trước chi phí cho phần cứng, phần mềm hoặc bảo trì mà tùy chỉnh và chi trả theo nhu cầu sử dụng.

• Khả năng mở rộng và biến đổi nhanh: Điện toán đám mây giúp doanh nghiệp vận hành linh hoạt hơn. Không cần chi tiền cho cơ sở hạ tầng vật chất, doanh nghiệp có thể dễ dàng mở rộng quy mô tài nguyên và dung lượng lưu trữ để đáp ứng nhu cầu kinh doanh.

Điện toán đám mây cho phép truy cập dữ liệu trên hệ thống tức thời từ bất kỳ nơi nào trên mọi thiết bị điện tử - Ảnh: Internet

2. Hạn chế của điện toán đám mây

Sử dụng điện toán đám mây cũng có hạn chế giống như bất kỳ công nghệ nào khác. Những nhược điểm của điện toán đám mây bao gồm:

• Quyền kiểm soát đối với cơ sở hạ tầng cơ bản của điện toán đám mây còn hạn chế;

• Lo lắng về rủi ro bảo mật như quyền riêng tư dữ liệu và các mối đe dọa trực tuyến;

• Khó tích hợp với những hệ thống cũ;

• Có thể phát sinh thêm chi phí trong quá trình sử dụng;

• Khi chuyển dữ liệu sang lưu trữ đám mây, có rất nhiều khó khăn phát sinh do không rõ dịch vụ của nhà cung cấp là gì, chi phí dự kiến bao nhiêu và nhiệm vụ bảo mật nào nằm trong phạm vi quản lý của khách hàng.

Xem thêm bài viết: Điện toán đám mây là gì? Ứng dụng công nghệ điện toán đám mây

3. Rủi ro về bảo mật đối với điện toán đám mây

75% doanh nghiệp xếp hạng bảo mật đám mây là mối quan tâm hàng đầu của họ hiện nay. 33% cực kỳ quan tâm, 42% rất quan tâm và chỉ 25% ít quan tâm về vấn đề này. Hãy cùng Elcom tìm hiểu những rủi ro bảo mật phổ biến nhất và cách bảo vệ dữ liệu đám mây hiệu quả trong nội dung dưới đây.

Bảo mật dữ liệu: Rò rỉ hoặc vi phạm

Theo Statista (nhà cung cấp hàng đầu về dữ liệu thị trường và người tiêu dùng tại Đức), hơn 53 triệu người ở Hoa Kỳ bị ảnh hưởng bởi hành vi xâm phạm, làm rò rỉ dữ liệu dữ liệu trong cùng một khoảng thời gian. Đây là một trong những rủi ro phổ biến nhất của điện toán đám mây. 

Một phân tích khác của Skyhigh cho thấy, 21% tệp được tải lên Dịch vụ chia sẻ tệp dựa trên đám mây có chứa dữ liệu nhạy cảm, bao gồm cả những dữ liệu có quyền sở hữu trí tuệ. Khi một dịch vụ đám mây bị tấn công, tội phạm mạng sẽ có được quyền truy cập vào những dữ liệu nhạy cảm này. Kể cả khi không có vi phạm xảy ra, một số dịch vụ vẫn có thể ẩn chứa rủi ro rò rỉ một khi dữ liệu được tải lên.

Nhiễm phần mềm độc hại

Khi số lượng người sử dụng điện toán đám mây tăng lên, hoạt động của tội phạm mạng cũng vậy.

Một số đơn vị nghiên cứu đã phát hiện ra loại kỹ thuật lọc dữ liệu mới. Theo đó, những kẻ tấn công đã mã hóa dữ liệu nhạy cảm vào tệp video và tải chúng lên nền tảng YouTube. Ngoài ra, có loại phần mềm độc hại khác giúp lọc dữ liệu nhạy cảm thông qua tài khoản mạng xã hội Twitter. Các loại phần mềm độc hại và biến thể của chúng giúp tội phạm mạng sử dụng dịch vụ chia sẻ tệp để phân phối phần mềm độc hại đến đối tượng mục tiêu nhằm tiến hành những cuộc tấn công lừa đảo.

Tầm nhìn hạn chế

Trong quá trình sử dụng, nhiều người dùng có thể thiếu đi tính năng tích hợp hệ thống, tài nguyên, mức tiêu thụ dịch vụ và mất thêm chi phí khi di chuyển quy trình công việc và tài sản của mình sang đám mây.

Do đó, họ phải sử dụng công nghệ bổ sung để giám sát mức tiêu thụ dịch vụ, chẳng hạn như giám sát cấu hình bảo mật đám mây, giám sát dựa trên mạng và ghi lại nhật ký bổ sung.

Kiểm soát thấp hơn đối với kho lưu trữ

Khó khăn trong kiểm soát quá trình, mục đích sử dụng dịch vụ đám mây của thành viên trong nhóm sẽ gây ra những sự cố không đáng có cho cả tập thể. 

Chẳng hạn, tại doanh nghiệp, nhân viên sắp nghỉ việc có thể tải xuống tất cả thông tin về sản phẩm và sử dụng vào mục đích thu lợi nhuận bên ngoài. Đây là một trong những mối đe dọa nội bộ phổ biến đang diễn ra ở hầu hết các doanh nghiệp hiện nay.

Mất dữ liệu lưu trữ

Loại rủi ro này có thể xảy ra trong bất kỳ hệ thống nào, không chỉ riêng đám mây. Một số vấn đề gây mất dữ liệu trên đám mây bao gồm: Công nghệ xuất hiện lỗi, hệ thống tạm dừng khiến bản sao lưu bị mất; Lỗi máy chủ gây thất lạc dữ liệu,...

Mặc dù hầu hết doanh nghiệp, tổ chức lưu trữ đám mây đều áp dụng những biện pháp dự phòng tối ưu nhất để bảo vệ mạng và dữ liệu, nhưng vẫn chưa thể tránh khỏi hoàn toàn trường hợp rủi ro.

Khi công nghệ hoặc máy chủ xuất hiện lỗi sẽ gây ra thất lạc dữ liệu - Ảnh: Internet

Tăng độ phức tạp

Việc đẩy nhanh quá trình di chuyển dữ liệu mà không tính toán đến khó khăn nó mang lại cho các quy trình khiến cho độ phức tạp của đám mây tăng lên.

Khi chuyển khối lượng công việc sang đám mây, bộ phận CNTT không xóa Endpoint (Hệ thống công nghệ như máy chủ, cơ sở dữ liệu,...). Nghĩa là, khi các ứng dụng chuyển sang đám mây, nền tảng truyền thống vẫn được lưu trữ tại cơ sở dữ liệu cũ. Chúng sẽ ít khi được sử dụng, nhưng vẫn phải thường xuyên theo dõi và điều chỉnh.

Lừa đảo tài khoản

Tội phạm mạng có thể đánh cắp thông tin đăng nhập để truy cập dữ liệu nhạy cảm được lưu trữ trên đám mây và khai thác các lỗ hổng trong kiến ​​trúc mạng. 3 dạng lừa đảo tài khoản chính dễ gặp phải:

• Lừa đảo chiếm đoạt tài sản;

• Hối lộ và tham nhũng;

• Không trung thực trong tài khoản thu nhập.

Điểm yếu bảo mật API

Giao diện và API không an toàn là một phương thức tấn công phổ biến. Lỗ hổng API có thể cung cấp cho tội phạm internet con đường đánh cắp thông tin đăng nhập của người dùng hoặc nhân viên.

Các tổ chức cần hiểu rằng, API và giao diện người dùng là những phần tiếp xúc bên ngoài nhiều nhất của hệ thống. Vì vậy, nâng cao bảo mật cho những thành phần này nên được thực hiện từ khâu thiết kế khi xây dựng chúng:

• Nghiêm ngặt thực hiện một số hạng mục như kiểm kê, thử nghiệm, kiểm toán và bảo vệ, cảnh báo hoạt động bất thường.

• Bảo vệ khóa để xác thực API và tránh sử dụng lại.

• Xem xét mã nguồn mở bộ khung (Framework) cho API như Giao diện điện toán đám mây mở (Open Cloud Computing Interface - OCCI) hoặc Giao diện quản lý cơ sở hạ tầng đám mây (Cloud Infrastructure Management Interface  - CIMI).

Tội phạm mạng tấn công

Số liệu thống kê từ Check Point (Một công ty phần mềm đa quốc gia Israel) cho thấy, 99% doanh nghiệp không được bảo vệ đầy đủ trước những mối đe dọa bảo mật.

Tội phạm mạng có thể sử dụng nhiều chiến lược khác nhau để tấn công dữ liệu của doanh nghiệp, bao gồm nhiều hình thức lừa đảo và đánh cắp thông tin đăng nhập. Trong kỷ nguyên làm việc từ xa, Endpoint (bao gồm máy tính, thiết bị phần cứng hoặc ứng dụng được kết nối từ xa vào mạng doanh nghiệp) là mục tiêu chính của tội phạm mạng.

Những cuộc thâm nhập và rò rỉ thông tin có thể xảy ra nếu không có những hình thức bảo mật thông tin cho đám mây - Ảnh: Internet

4. Cách khắc phục những rủi ro bảo mật điện toán đám mây

Thử nghiệm thâm nhập đám mây

Mục tiêu của thử nghiệm thâm nhập đám mây là đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của hệ thống nhằm củng cố vị thế bảo mật tổng thể.

Quy trình này hỗ trợ việc xác định rủi ro tiềm ẩn và lỗ hổng bảo mật bằng kỹ thuật Penetration Testing ((kiểm tra xâm nhập). Thực hiện kiểm tra thâm nhập mô phỏng hành động của tội phạm mạng, ví dụ như phá vỡ an ninh thông tin, đánh cắp dữ liệu có giá trị, làm gián đoạn hoạt động của một tổ chức,... để từ đó tìm ra cách thức giải quyết phù hợp.

Đào tạo an ninh

Nhằm giảm rủi ro gây ra từ mặt con người, doanh nghiệp, tổ chức nên cung cấp khóa đào tạo cơ bản về bảo mật lưu trữ đám mây cho nhân viên, thành viên của mình. Ngoài ra, khóa học nâng cao sẽ phù hợp với những người chịu trách nhiệm bảo mật và duy trì tệp dữ liệu quan trọng trên đám mây. Họ cần hiểu được những nguyên tắc cơ bản về bảo vệ dữ liệu trong các hệ thống ảo.

Chuẩn bị cho những tình huống không lường trước được

Đây là một bước quan trọng để chuyển tất cả dữ liệu của tổ chức sang đám mây. Với sự trợ giúp của nhà cung cấp dịch vụ, người dùng nên phát triển kế hoạch dự phòng cho tất cả sự cố bất ngờ có thể phát sinh.

Càng phân tích, dự đoán và chuẩn bị được nhiều tình huống có thể xảy ra, dữ liệu sẽ càng an toàn. Nếu có thể, doanh nghiệp cũng nên thuê nhân sự quản lý và bảo mật dữ liệu đám mây.

Kiểm toán bảo mật dữ liệu

Doanh nghiệp nên tiến hành kiểm toán bảo mật thường xuyên (khoảng 1 năm/lần), bao gồm phân tích khả năng của nhà cung cấp dịch vụ. Điều này giúp xác nhận rằng họ đang đáp ứng đầy đủ điều khoản bảo mật đã thỏa thuận. Nhật ký truy cập cũng nên được kiểm toán để đảm bảo chỉ những người phù hợp và được ủy quyền mới có thể truy cập dữ liệu và ứng dụng nhạy cảm trong đám mây.

Chỉ định nhân sự để quản lý ngân sách đám mây

Điều này đảm bảo rằng doanh nghiệp có nguồn ngân sách dự trù phù hợp cho việc sử dụng dịch vụ điện toán đám mây để giảm bớt lo lắng về chi phí phát sinh trong quá trình sử dụng.

Mã hóa dữ liệu của bạn

Mã hóa giống như một dịch vụ được cung cấp bởi máy chủ lưu trữ, trong đó, dữ liệu sau khi được mã hóa sẽ tồn tại trên đám mây. Đây là một phần quan trọng của bảo mật đám mây và có thể mang lại lợi ích rất nhiều cho người dùng.

Mã hóa dữ liệu giúp tăng cường bảo mật đám mây - Ảnh: Internet

Đặt quyền của người dùng bằng mật mã phù hợp

Các nhân viên khác nhau cần quyền truy cập vào những phần khác nhau trong tệp chung của công ty. Cá nhân hóa quyền truy cập là phương pháp hiệu quả để mọi thành viên có thể truy cập tệp họ yêu cầu.

Yêu cầu đặt ra là nhân viên phải thường xuyên cập nhật mật khẩu mới, có tính thách thức và bảo mật cao. Điều này góp phần bảo vệ, chống rò rỉ dữ liệu chung thông qua một tài khoản.

Kết luận

Làm thế nào để lợi thế của điện toán đám mây chống lại được những rủi ro bảo mật? Nhiều lợi ích khi làm việc trên đám mây vượt xa so với những nhược điểm của nó. Khi điện toán đám mây tiếp tục phát triển, tăng cường bảo mật đồng, thời cung cấp ngày càng nhiều tùy chọn cho những mô hình kinh doanh khác nhau, người dùng sẽ yên tâm hơn về mức độ an toàn, khả năng bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn.