24 tháng 08, 2023
NFT nổi lên như một hiện tượng trong thời gian trở lại đây và mang lại cho các nhà đầu tư không ít cơ hội làm giàu. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu khái niệm NFT và cách NFT hoạt động.
Token không thể thay thế (NFT - Non-fungible tokens) dường như đã bùng nổ mạnh mẽ nhờ Bitcoin và Ether (ETH). Tới nay, từ tác phẩm nghệ thuật như tranh vẽ, âm nhạc cho đến nhu yếu phẩm hàng ngày đều có thể trở thành tài sản kỹ thuật số và bán với giá lên tới hàng triệu đô la.
Nhưng liệu NFT có xứng đáng với giá trị hiện có hay chỉ là sự cường điệu? Một số chuyên gia cho rằng chúng giống như bong bóng sẵn sàng nổ tung. Trong khi đó, cũng có những người khác tin rằng NFT sẽ tồn tại lâu dài và thay đổi cách chúng ta đầu tư mãi mãi.
Mã thông báo không thể thay thế - NFT là gì?
Mã thông báo không thể thay thế (NFT) là tài sản đã được mã hóa thông qua chuỗi khối (Blockchain). Chúng được gán mã nhận dạng duy nhất và siêu dữ liệu để phân biệt với các mã thông báo khác.
NFT có thể được giao dịch và trao đổi lấy tiền, tiền điện tử hoặc NFT khác - tất cả phụ thuộc vào giá trị mà thị trường và chủ sở hữu đã đặt vào chúng.
Ví dụ: Chủ sở hữu sử dụng sàn giao dịch để tạo mã thông báo cho hình ảnh quả chuối. Một số người trả hàng triệu USD cho NFT quả chuối đó, trong khi những người khác cho rằng nó vô giá trị.
Tiền điện tử cũng là một dạng token. Tuy nhiên, điểm khác biệt chính là hai loại tiền điện tử từ cùng một chuỗi khối có thể hoán đổi cho nhau, thay thế được. Trong khi hai NFT từ cùng một blockchain trông giống hệt nhau nhưng chúng không thể thay thế cho nhau.
Tóm lại:
NFT là mã thông báo mật mã duy nhất tồn tại trên chuỗi khối và không thể sao chép.
NFT đại diện cho các mặt hàng kỹ thuật số hoặc mặt hàng ở thế giới thực như tác phẩm nghệ thuật và bất động sản.
"Mã hóa" những tài sản hữu hình trong thế giới thực giúp việc mua, bán và giao dịch chúng hiệu quả hơn, đồng thời giảm khả năng gian lận.
NFT có thể đại diện cho danh tính, quyền tài sản của cá nhân,...
Xem thêm bài viết:
Lịch sử của các Token không thể thay thế (NFT)
NFT đã được tạo ra từ rất lâu trước khi chúng trở nên phổ biến. Được biết, NFT đầu tiên được rao bán là “Quantum”, thiết kế và mã hóa bởi nghệ sĩ người Mỹ Kevin McCoy vào năm 2014 trên một blockchain (Namecoin), sau đó được đúc và bán vào năm 2021 trên Ethereum.
Vào đầu tháng 3 năm 2021, bức tranh NFT của nghệ sĩ kỹ thuật số Beeple được bán với giá hơn 69 triệu USD. Việc mua bán này đã lập tiền lệ và kỷ lục về tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số đắt nhất được bán vào thời điểm đó.
NFT xây dựng theo tiêu chuẩn ERC-721 - một tiêu chuẩn đại diện cho quyền sở hữu của token không thể thay thế (NFT – non-fungible token), với mỗi token là duy nhất. Tiêu chuẩn này cũng quy định cách chuyển quyền sở hữu, phương pháp xác nhận giao dịch và cách ứng dụng xử lý chuyển khoản an toàn (trong số các yêu cầu khác).
Tiêu chuẩn ERC-1155, được phê duyệt 6 tháng sau ERC-721, cải tiến dựa trên ERC-721 bằng cách gộp nhiều mã thông báo không thể thay thế vào một hợp đồng duy nhất, giảm chi phí giao dịch.
Bức tranh ‘Everydays - The First 5000 Days’ của họa sĩ Beeple từng lập kỷ lục bức tranh đắt nhất với trị giá lên tới 69,3 triệu USD - Ảnh: Internet
NFT hoạt động như thế nào?
NFT tạo ra thông qua một quá trình gọi là “đúc tiền”. Trong đó, thông tin của NFT được ghi lại trên một chuỗi khối. Ở cấp độ cao, quy trình đúc tiền yêu cầu một khối mới tạo, sau khi xác thực thông tin NFT, khối sẽ đóng lại.
Quá trình khai thác này thường đòi hỏi phải kết hợp các hợp đồng thông minh để chuyển nhượng quyền sở hữu và quản lý khả năng chuyển nhượng của NFT.
Khi tạo ra token, chúng được gán một mã định danh duy nhất, liên kết trực tiếp với một địa chỉ blockchain. Mỗi mã thông báo có một chủ sở hữu và thông tin quyền sở hữu (tức là địa chỉ chứa mã thông báo được đúc) cung cấp công khai.
Ngay cả khi 5.000 NFT của cùng một mặt hàng được đúc (tương tự như vé xem phim), mỗi mã thông báo có một mã định danh duy nhất giúp phân biệt với các mã khác.
Blockchain và tính linh hoạt
Giống như tiền vật chất, tiền điện tử có thể thay thế được từ góc độ tài chính, nghĩa là chúng hoàn toàn được phép giao dịch hoặc trao đổi với nhau.
Ví dụ: Một bitcoin luôn có giá trị bằng một bitcoin khác trên một sàn giao dịch nhất định, tương tự như cách mỗi tờ đô la Mỹ có giá trị trao đổi ngầm định là 1 đô la. Đặc điểm dễ dàng trao đổi, thay thế này làm cho tiền điện tử trở nên phù hợp như một phương tiện giao dịch an toàn trong nền kinh tế kỹ thuật số.
Khác biệt hơn, NFT thay đổi mô hình tiền điện tử bằng cách làm cho mỗi mã thông báo trở thành duy nhất và không thể thay thế, khiến một NFT không thể "ngang bằng" với một NFT khác.
Chúng là đại diện kỹ thuật số của tài sản và được ví như hộ chiếu kỹ thuật số vì mỗi mã thông báo chứa một danh tính duy nhất, không thể chuyển nhượng và có tác dụng phân biệt. Tuy nhiên, chúng có khả năng mở rộng, nghĩa là có thể kết hợp NFT này với NFT khác để tạo ra NFT thứ ba, duy nhất.
Ví dụ về NFT - Mã thông báo không thể thay thế
Có lẽ trường hợp sử dụng nổi tiếng nhất đối với NFT là tiền điện tử. Ra mắt vào tháng 11 năm 2017, trò chơi Crypto Kitties là đại diện kỹ thuật số của những chú mèo với thông tin nhận dạng duy nhất trên chuỗi khối của Ethereum.
Trong game NFT này, mỗi con mèo là duy nhất với mức định giá khác nhau. Chúng “sinh sản” và tạo ra những đứa con mới có đặc tính và giá trị khác so với “bố mẹ” của mình.
Trong vòng vài tuần ngắn ngủi kể từ khi ra mắt, Crypto Kitties đã thu hút được một lượng lớn người hâm mộ, sẵn sàng chi tới 20 triệu đô la Ether để mua và “nuôi dưỡng” chúng. Một số người đam mê thậm chí đã chi tới 100.000 USD cho mục đích sưu tầm những chú mèo ảo này.
Crypto Kitties là một trong những trò chơi “mở đường” cho sự phát triển của game NFT - Ảnh: Internet
Gần đây hơn, Câu lạc bộ Du thuyền Bored Ape đã thu hút sự chú ý vì mức giá và lượng người nổi tiếng theo dõi khá cao. Tuy nhiên, nó cũng gây tranh cãi về vụ đánh cắp NFT lên tới hàng triệu USD.
Phần lớn thị trường NFT trước đây tập trung vào nghệ thuật kỹ thuật số và đồ sưu tầm, nhưng nó đã phát triển hơn thế nữa ở các lĩnh vực:
Nhiếp ảnh: Nhiếp ảnh gia mã hóa tác phẩm của họ và cung cấp quyền sở hữu toàn bộ hoặc một phần tác phẩm.
Thể thao: Bộ sưu tập nghệ thuật kỹ thuật số dựa trên những người nổi tiếng và các môn thể thao.
Thẻ giao dịch: Thẻ giao dịch kỹ thuật số được mã hóa, dùng để sưu tầm hoặc giao dịch trong trò chơi điện tử.
Tiện ích: NFT có thể đại diện cho tư cách thành viên hoặc mở khóa tiện ích.
Thế giới ảo (Metaverse): Cung cấp cho người dùng quyền sở hữu từ thiết bị đeo, hình đại diện đến tài sản kỹ thuật số.
Nghệ thuật: Một danh mục NFT tổng quát bao gồm nhiều loại hình, từ pixel đến nghệ thuật trừu tượng.
Đồ sưu tầm: Câu lạc bộ du thuyền Bored Ape, Crypto Punks và Pudgy Panda là một số ví dụ về NFT trong danh mục này.
Tên miền: NFT thể hiện quyền sở hữu tên miền cho (các) trang web.
Âm nhạc: Nghệ sĩ có thể token hóa âm nhạc của họ, cấp cho người mua các quyền theo thỏa thuận.
Lợi ích của mã thông báo không thể thay thế NFT
Có lẽ lợi ích rõ ràng nhất của NFT là hiệu quả thị trường. Token hóa một tài sản vật chất có thể hợp lý hóa quy trình bán hàng và loại bỏ sự tham gia của bên trung gian, giảm chi phí, tăng lợi nhuận.
NFT đại diện cho tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số hoặc vật lý trên blockchain, loại bỏ nhu cầu về đại lý, cho phép người bán kết nối trực tiếp với đối tượng mục tiêu của họ. NFT ảnh hưởng tích cực tới:
Đầu tư
NFT được sử dụng để hợp lý hóa việc đầu tư. Ví dụ: Công ty tư vấn Ernst & Young (một hãng dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp đa quốc gia có trụ sở tại Luân Đôn) đã phát triển giải pháp NFT cho một trong những nhà đầu tư rượu hảo hạng của mình - bằng cách lưu trữ rượu trong một môi trường an toàn và sử dụng NFT để bảo vệ nguồn gốc.
Bất động sản hiện cũng được token hóa. Một tài sản chia thành nhiều phần, mỗi phần có những đặc điểm khác nhau. Tùy thuộc vào đặc điểm của nó như vị trí địa lý, kích thước, hình dáng,... mỗi mảnh đất là duy nhất, có giá khác nhau và được biểu thị bằng NFT.
Giao dịch bất động sản, một công việc phức tạp và quan liêu, được đơn giản hóa bằng cách kết hợp siêu dữ liệu có liên quan vào một NFT duy nhất, liên kết với phần tài sản tương ứng.
NFT cũng thể hiện quyền sở hữu trong một doanh nghiệp, giống như cổ phiếu. Trên thực tế, quyền sở hữu cổ phiếu đã được theo dõi thông qua sổ cái chứa thông tin như tên cổ đông, ngày phát hành, số chứng chỉ và số lượng cổ phiếu.
Blockchain là một sổ cái phân tán và bảo mật. Do đó, việc phát hành NFT để đại diện cho cổ phiếu có mục đích tương tự như phát hành cổ phiếu. Ưu điểm chính của việc sử dụng NFT và blockchain thay vì sổ cái chứng khoán là hợp đồng thông minh có thể tự động hóa việc chuyển quyền sở hữu sau khi cổ phiếu NFT được bán.
Bảo vệ
Mã thông báo không thể thay thế cũng rất hữu ích trong bảo mật danh tính. Ví dụ: Thông tin cá nhân được lưu trữ trên một chuỗi khối bất biến sẽ không thể bị truy cập, đánh cắp hoặc sử dụng bởi bất kỳ ai không có khóa.
NFT cũng góp phần dân chủ hóa hoạt động đầu tư bằng cách phân chia tài sản vật chất như bất động sản. Việc phân chia tài sản bất động sản kỹ thuật số cho nhiều chủ sở hữu sẽ dễ dàng hơn nhiều so với tài sản thực tế.
Ngoài bất động sản, tài sản khác cũng được phân chia, chẳng hạn như tác phẩm nghệ thuật. Vì vậy, một bức tranh không phải lúc nào cũng chỉ có một chủ nhân duy nhất. Thay vào đó, nhiều người khác cũng có thể mua các mảnh NFT của nó và sở hữu một phần bức tranh thực tế.
Những thỏa thuận như vậy góp phần làm tăng giá trị và doanh thu của tài sản thực vì nhiều người sẽ mua riêng lẻ từng bộ phận của tài sản, thay vì phải mua cả khối với giá trị cao.
Mã thông báo không thể thay thế NFT ngày càng trở nên phổ biến thông qua game NFT, tranh NFT, âm nhạc NFT,... Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin hiện nay, NFT được kỳ vọng sẽ được ứng dụng rộng rãi và mang lại nhiều lợi ích hơn nữa.
Nguồn tham khảo: https://www.investopedia.com/non-fungible-tokens-nft-5115211
