29 tháng 05, 2023
Xây dựng đề án đô thị thông minh là một trong những nhiệm vụ hàng đầu để Việt Nam tiến gần hơn với mục tiêu “Quốc gia số”. Trong đó, trung tâm điều hành thông minh là một thành phần không thể thiếu đối với mỗi tỉnh thành.
1. Đôi nét về Trung tâm điều hành thông minh
Trung tâm điều hành thông minh, hay còn gọi là IOC (Intelligent Operation Center), là một hệ thống thông minh được thiết kế để quản lý, giám sát và phân tích các hoạt động của một khu vực hoặc một thành phố.
IOC được xây dựng dựa trên các công nghệ tiên tiến như Internet vạn vật (IoT - Internet of Things), Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI),... Hệ thống có khả năng tự động thu thập dữ liệu, phân tích, cung cấp thông tin về mọi hoạt động trong khu vực giám sát. Đặc biệt là những thông tin về sự phát triển của thành phố và cư dân như: Giao thông thông minh, an ninh trật tự, cứu hộ cứu nạn, chiếu sáng đô thị, cấp thoát nước,... Từ đó, các nhà Lãnh đạo có thể đưa ra quyết định nhanh chóng theo thời gian thực, giúp nâng cao hiệu quả quản lý khu vực.
Một số thành phần của IOC có thể kể đến như:
- Trung tâm giám sát điều hành
- Hệ thống giám sát chỉ tiêu kinh tế - xã hội
- Hệ thống giám sát an ninh trật tự
- Hệ thống giám sát xử phạt
- Hệ thống phản ánh hiện trường
- Hệ thống báo cáo
2. Tình hình triển khai Trung tâm điều hành thông minh tại một số tỉnh thành tiêu biểu
Hiện nay, đã có tới khoảng 45 tỉnh/thành phố tại Việt Nam triển khai Trung tâm điều hành thông minh (IOC), 12 tỉnh/thành phố đang thử nghiệm và dự kiến cũng sẽ sớm đưa vào sử dụng hệ thống này để quản lý và giám sát các hoạt động trong khu vực. Sau đây là một số ví dụ tiêu biểu:
IOC tại Thành phố Hà Nội
Tại Hà Nội, hàng trăm camera AI giám sát an ninh và trật tự đã được lắp đặt tại nhiều quận trung tâm như Ba Đình, Thanh Xuân,... Đây là những quận có mật độ nhà ở dân cư cao, tập trung các tuyến phố trọng yếu cùng nhiều hộ kinh doanh. Vì vậy, những khu vực này thường xuyên tiềm ẩn nguy cơ xảy ra mất an ninh trật tự, mất an toàn giao thông.
Việc lắp đặt các hệ thống camera thông minh giúp đảm bảo an ninh công cộng, giảm thiểu tai nạn, tệ nạn xã hội và đảm bảo vệ sinh môi trường.
Ngoài ra, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Nội cũng đang nỗ lực triển khai Trung tâm điều hành giáo dục thông minh (IEOC) phục vụ công tác quản trị, điều hành các hoạt động giáo dục trên toàn thành phố. IEOC đảm nhận các chức năng: Xây dựng và quản lý hệ thống báo cáo; Hỗ trợ công tác chỉ đạo, điều hành; Quản lý và tổ chức cuộc họp trực tuyến; Giám sát thời gian thực qua camera tại cổng, sân trường của các trường học; Cổng thông tin điện tử; Thông tin mạng lưới cơ sở giáo dục;... Từ trung tâm này, toàn bộ thông tin quản lý giáo dục sẽ được cập nhật theo thời gian thực, chính xác, minh bạch, đảm bảo bảo mật thông tin.
Triển khai IOC tại Thành phố Hồ Chí Minh
TP.HCM đã triển khai IOC từ năm 2017 với mục tiêu tăng cường quản lý giao thông, đô thị và an ninh trật tự. Trung tâm được trang bị nhiều công nghệ tiên tiến như hệ thống camera giám sát, cảm biến đo chất lượng không khí, cảm biến đo mực nước,…
Thủ Đức là một trong những địa phương chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại trong công tác đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn theo đề án “Xây dựng đô thị thông minh, chuyển đổi số tại TP. Thủ Đức giai đoạn 2022 – 2023”. UBND TP. Thủ Đức cùng các đơn vị xây dựng hệ thống camera AI, cũng như máy bay không người lái (flycam) trong công tác phát hiện, xử lý các vụ việc phạm pháp, quản lý trật tự an toàn xã hội.
An Giang triển khai trung tâm điều hành thông minh
Trong những năm gần đây, TP. Châu Đốc - An Giang đang được tập trung đầu tư xây dựng để hoàn thiện hạ tầng cơ sở, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Năm 2020, Châu Đốc đã tiến hành việc lắp đặt và đưa vào vận hành thử nghiệm hệ thống camera giám sát an ninh, trật tự trên các tuyến đường chính. Sau đó thành phố chính thức đưa vào sử dụng 373 camera và hệ thống camera giám sát tập trung, được đặt tại Trung tâm Điều hành đô thị thông minh (IOC) của thành phố.
Hệ thống Camera có nhiều tính năng thông minh vượt trội như phát hiện chuyển động; tính năng hàng rào ảo, khu vực cấm xâm nhập; tính năng truyền hình ảnh trực tiếp từ Camera trên Smartphone về hệ thống giám sát; tính năng nhận diện biển số xe, nhận diện khuôn mặt, phát hiện đám đông, đếm số người tụ tập, đo tốc độ phương tiện,…
Trung tâm điều hành thông minh tại Bắc Ninh
Ở Bắc Ninh, đề án mô hình thành phố thông minh được triển khai từ năm 2017 với 6 lĩnh vực cốt lõi (nền kinh tế thông minh, cư dân thông minh, quản trị thông minh, dịch chuyển thông minh, môi trường thông minh và cuộc sống thông minh).
Đến nay, Bắc Ninh đã triển khai được các dự án hợp phần chính của đề án, trong đó, Trung tâm Dữ liệu thành phố thông minh tỉnh Bắc Ninh là dự án nền tảng đầu tiên. Công tác xây dựng chính quyền điện tử cũng được Bắc Ninh triển khai đồng bộ. Ngoài ra, tỉnh đã triển khai thí điểm dự án lắp đặt hệ thống camera giám sát tại TP. Bắc Ninh làm cơ sở để triển khai dự án camera giám sát dùng chung cho các cơ quan.
Hệ thống camera giám sát đặt tại Trung tâm Dữ liệu thành phố thông minh tỉnh Bắc Ninh - Nguồn ảnh: Sở TT&TT Tỉnh Bắc Ninh
Thừa Thiên Huế triển khai IOC
Sau 4 năm đi vào sử dụng, Trung tâm Điều hành đô thị thông minh (IOC Huế) đang trở thành “trái tim” của chính quyền tỉnh Thừa Thiên Huế. IOC Huế đang triển khai các dịch vụ bao gồm: Phản ánh hiện trường; camera giám sát đô thị và an toàn giao thông; thông tin cảnh báo; giám sát thông tin báo chí địa phương; giám sát dịch vụ hành chính công; giám sát môi trường;...
Đặc biệt, ứng dụng Hue-S vừa là nền tảng di động tích hợp các dịch vụ đô thị thông minh, vừa là ứng dụng chính quyền số. Hue-S bao gồm các chức năng: Phản ánh vi phạm giao thông, lấn chiếm vỉa hè, đốt rơm rạ, cảnh báo cháy rừng, ứng phó lũ lụt, chỉ số ô nhiễm không khí, thông tin du lịch,...
Trung tâm Điều hành đô thị thông minh (IOC Huế) - Nguồn ảnh: Internet
Ngoài các tỉnh thành trên, còn có nhiều địa phương khác đang tích cực triển khai mô hình trung tâm điều hành IOC, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển đô thị thông minh. Việc triển khai các trung tâm điều hành thông minh chắc chắn sẽ mang lại những đóng góp rất lớn cho việc phát triển kinh tế, xã hội của các tỉnh thành nói riêng và cả Việt Nam nói chung, từng bước phấn đấu trở thành Quốc gia số, Chính phủ số đến năm 2030.
